Í Austurdal - dagur 2

Það var fallegur dagur sem tók á móti okkur á laugardagsmorgun.  Ekki skýhnoðri á himni, hitinn um 0° C og héla á lynginu.  Sólin sleikti fjallstoppana en náði ekki niður í þröngan dalinn.  Austari - jökulsá lykkjaðist suðandi niður dalinn, eyðandi og mótandi af þolinmæði árþúsunda og tekur við af mætti skriðjökulsins sem áður teygði sig frá Hofsjökli til Drangeyjar.  Eftir staðgóðan morgunverð var okkur ekkert að vanbúnaði til smölunar í Austurdal.

Fyrsti áfangastaður reiðmanna var að Hjálmarsseli þar sem boðið var upp á kakala, sem heitir í höfuðið á Þórði nokkrum sem kom við sögu í Örlegstaðabardaga.  Hér hafði Bóluhjálmar sel meðan hann bjó á Ábæ, en átti í miklum átökum við nábúa sína, sem meðal annars ásökuðu hann um sauðaþjófnað.  Ein sagan er sú að Guðmundur nokkur, sem þá var hreppstjóri og nágranni Hjálmars, varð var við ferðir hans norður dalinn og ákvað að sitja fyrir honum og veita honum skráveifu við heimkomuna.  Ekki tókst honum betur til en svo að Hjálmar fór austan megin hóls en hreppstjórinn beið vestan megin og missti af bráðinni.  Í þá daga var æran tekin af mönnum af miskunnarleysi og þeim brigslað um sauðaþjófnað, og oftar en ekki að ósekju.

En ríkidæmi reiðmanna var mikið, enda Sigurður Hansen, þjóðskáld Austurdals með í för og viðeigandi í Hjálmarsseli að fara með eina stöku eftir hann um leið og kakalinn er látinn ganga:

 

Heldur fer að lifna yfir hugansþeli

og telst ei mál þó tæmist peli

við tóftirnar á Hjálmarsseli

 

Næsti áfangastaður er Fagriskógur þar sem vex hávaxið sjálfsprottið birki og tilvalið að fá sér hressingu á meðan tínd voru birkifræ fyrir Landgræðsluna.  Það er gaman að ríða í gegnum skóginn sem er orðin nokkuð þéttur og var að klæðast haustbúningi þessa dagana. 

Þegar við komum að minni Hvítárdals sagði Sigurður okkur frá því er hann dvaldi hér fyrir 20 árum og vaknaði einn fagran sumarmorgun við nið Hvítárinnar.  Þá hvolfdist skáldagyðjan yfir hann og þessi vísa varð til á staðnum.

 

 

 

Gang þú til fjalla ef leið þín er lund

og löngun og þrár eru í dvala

Það vermir þitt hjarta á viðkvæmri stund

ef vitjar þú öræfadala

 

Og háttaðu einn undir himinsins sæng

og hlustaður á þögnina tala

þar mófuglamóðirinn vermir með væng

vorgróður öræfadala

 

Gefðu þér tíma og fangaðu frið

sem fýkur með morgunsins svala

er heyrir þú svanina hefja sinn klið

af heiðabrún öræfadala

 

En hér var hópnum skipt upp og ég sendur ásamt Sigga Hansen og Guðmundi syni hans til að smala Hvítárdal.  Í fyrstu þurfti að ríða upp hálsinn vestan við dalinn, og nauðsynlegt að létta á hestunum upp mestu brekkurnar og rölta með þeim.  En dalinn sjálfan þarf að fara fótgangandi og tók Siggi við taumnum hjá mér og ég skondraði niður brattar en grónar hlíðar Hvítárdals.

Veðrið var óskaplega fallegt, glampandi sól og logn og ég settist á árbakkann og hlustaði á niðinn í Hvítá þegar hún spilaði á sína hundrað strengja hörpu.  Það hvolfdist yfir mig höfgi og áður en ég vissi var ég lagstur í mosann og sökk í meðvitundarlausan fastan svefn.  Þetta á ekki að vera hægt og er í fyrsta sinn í yfir 20 ár sem ég hef getað lagt mig um miðjan dag.  Mér hafði verið sagt að ekkert lægi á og ég skyldi taka tímann minn í Hvítárdal og þau heilræði greinilega móttekin.

Ég vaknaði ekki fyrr en eftir rúman hálftíma og án þess að opna augun, hlustaði ég á suðið í Hvítá og hafði ekki hugmynd um stund né stað.  Ég kom algerlega af fjöllum og vissi ekkert hvar ég var staddur, né hvaða ljúfu tónar höfðu laðað mig til meðvitundar.  Ég harkaði af mér og lyfti lokum og horfið upp í heiðan himinn og skondraði þeim svo um sólbaðaðar hlíðar dalsins.  Ef þetta var himnaríki þá var ég í góðum málum!

En veruleikinn skilaði sér og ekki var hann slæmur.  Sennilega hafði kakalinn hans Sigga hjálpað til að flýja vit og veruleika á náðir svefnsins en endurkoman var góð og ekkert annað að gera en drífa sig á fætur og leita að kindum.  Sem betur fer voru þær engar í dalnum en hann þykir erfiður til smölunar.  Þarna er mikið af leggjabrjótum og snarbrattar hlíðar á báða vegu sem rollurnar eiga til að hlaupa uppí.

Siggi hafði sagt mér að fara alls ekki alla leið niður í mynni dalsins, þar sem tækju við ófærur.  Ég ætti að stefna upp vesturhlíðina áður en þangað kæmi.  Ég skundaði hratt upp brattann og á brúninni lagðist ég til hvíldar að öðru sinni þennan dag.  Það leið ekki á löngu þar til ég heyrði köll og félagi minn orðin áhyggjufullur yfir seinlegri endurkomu minni og bíðandi með hestinn tilbúinn.  Það var ekki erfitt að útskýra fyrir Sigurði Hansen að ég hafi gefið mér tíma til að fanga öræfafrið og hlustað á þögnina tala.

Engin kind hafði fundist á þessu slóðum og því fóru leitarmenn því fjárvana heim að Hildarseli.  Við komum í hlað fyrir rökkur og sprettum af hestunum og nú var undirritaður gerður ábyrgur fyrir kvöldmatnum, sem var kjötsúpa.  Félagar okkar sem farið höfðu upp fyrir Fossá skiluðu sér í myrkri og nú var glatt á hjalla í Hildarseli.  Sungið, farið með vísur og endalausar sögur flugu milli manna.  Ósköp vorum við Einar Kristinn ánægðir með uppátæki sveitunga okkar fyrr og síðar sem verða tilefni til sagna seinna meir í góðra vina hópi.  Vestfirðingum er nú ekki alls varnað þegar kemur að uppátækjum og skemmtilegheitum og sögurnar blönduðust vel við Skagfirskar frásagnir.

Um kvöldið var haldin stjórnarfundur í Austurdalsfélaginu og við Einar teknir formlega inn sem gildir limir.  Formfesta var mikil á fundinum þó vísur fengju að fljúga milli dagskráliða.  Búið var að reyna okkur félagana við leitar og stóðumst við allar kröfur sem gerðar eru til meðlima.  Undirritaður er mikill jafnréttissinni en rétt er þó að hér komi fram að þetta var staður og stund fyrir karlmennsku.  Ekkert rúm fyrir svo mikið sem umræðu um annað og hefðu Clint Eastwood og Charlton Heston sómt sér vel í hópnum, en Merlin Monroe hefði ekki átt nokkurt erindi í Hildarsel þetta kvöld.

 

Hér verður ein vísa eftir Sigurð dalaskáld látin fylgja með:

 Viskíflaskan virðist mér

veraldlegur auður

loks þá henni lokið er

liggur maður dauður

 

En haldi menn að Austurdalurinn hafi tjaldað öllu sem til var í fegurð og rómantík fram að þessu, skjöplast þeim heldur betur.  Komið var frost í heiðskýrunni og stjörnur blikuðu á lofti.  Allt í einu teygði máninn sig upp yfir fjallsbrúnina í vestri.  Ekki veit ég hvort það var eitthvað sem hann sá eða heyrði en allavega fór hann bara hálfa leið og dró sig síðan til baka og hvarf.  En Karlsvagninn benti okkur á Pólstjörnuna í norðri og uppljómaður Júpíter heilsaði gildum limi Austurdalsfélagsins.

Athugasemdir

[Árni Gunnarsson, 22.9.2010 kl. 15:37]

Það eru svona pistlar sem borga manni vinnulaunin við að villast um bloggsíðurnar.

Kærar þakkir!